Hoe schrijf je een compleet ongepland boek in een jaar

Sterrenduister is een verhaal dat ik nooit van plan was om te schrijven. En toch is het hier. Hoe kan dat?

Laat het me uitleggen met behulp van een tijdlijn.

Maart 2020

Corona sloeg toe. Wat niets met het verhaal te maken heeft, maar het gaf me meer vrije tijd dan ik normaal zou hebben.

Februari 2021

In mijn vorige blog heb ik uitgelegd dat een van de inspiratiebronnen een kunstwerk was. Ik heb dit in februari 2021 gemaakt voor een wedstrijd en, nadat sommige mensen me hadden aangespoord om er alsjeblieft een kostuum van te maken, kwam de vrouw die in het kunstwerk wordt afgebeeld steeds meer tot leven voor mij. Toegegeven, het was nooit mijn bedoeling om een volledige roman over haar te schrijven, maar een kort verhaal zou wel leuk zijn. Dat is er nooit gekomen (al heb ik wel iets geschreven over sterren), maar er sudderde toch iets in mijn hoofd.

30 april 2021

Zilverspoor, een uitgeverij voor Nederlandse fantasy- en sciencefictionverhalen in Nederland, kondigde een schrijfwedstrijd aan voor speculatieve verhalen. De winnaar krijgt een uitgeefcontract. Erg leuk! Maar... De roman moest op een op zichzelf staand verhaal zijn, een bepaald aantal woorden hebben, mocht geen deel uitmaken van een serie, of zich afspelen in een wereld die al gepubliceerd was. Oh, en het moest natuurlijk in het Nederlands zijn. Met andere woorden: ik kon niet simpelweg 'a State of Equilibrium' vertalen hiervoor, aangezien het aan geen enkele voorwaarde voldeed. En ik heb geen andere boekprojecten lopen. Met andere woorden, ik zou vanaf nul moeten beginnen. De deadline was 1 mei 2022, dus ik had een jaar om helemaal opnieuw te beginnen. Ik ben een trage schrijver, dus ik lachte alleen maar in opperste droefheid en zei tegen mezelf dat ik lekker moest gaan zwaaien naar de andere deelnemers terwijl ze me voorbij gaan.

Mei 2021

Weet je nog dat ik zei dat er iets begon te sudderen toen ik aan dat kunstwerk werkte? Nou, die schrijfdeadline versnelde het brouwproces. Uit de ketel kwam Isra, de hoofdpersoon van Sterrenduister, en ze eiste dat haar verhaal werd opgeschreven. Als je de roman leest, zul je leren dat deze vrouw niet gemakkelijk terugdeinst. Dus gaf ik toe. Op 19 mei 2021 heb ik een document gemaakt met de naam 'astra', de werktitel van het manuscript.

Juni 2021

Ik zeg juni, maar juli zou er ook bij kunnen horen, dit deel kan ik me niet meer zo goed herinneren. Hoe dan ook, godzijdank ben ik een plotter, dat maakt het zoveel makkelijker om met een strakke deadline te werken. In plaats van het verhaal te schrijven, schreef ik er samenvattingen van, bij voorkeur hoofdstuk voor hoofdstuk. Ik weet ook dat mijn hoofdstukken meestal 4000 tot 5000 woorden lang zijn. Volgens de wedstrijdregelementen moest het manuscript tussen de 70.000 en 120.000 woorden bevatten, dus mikte ik op ongeveer 17 hoofdstukken. Ik mik altijd laag voor mijn eerste versie, omdat ik de neiging heb om woorden toe te voegen bij latere herzieningen.

Maar wat nog belangrijker is (nou ja, voor mij) - ik bedacht eerst het einde. Daar heb ik normaal gesproken zoveel moeite mee. Ik kan alles plotten, behalve het einde. Maar nu wist ik waar ik heen moest, wat het hele proces een stuk eenvoudiger maakte. Ik werd geïnspireerd door Mary Robinette Kowal's 'Ghost Talkers' (en haar verhalen in het algemeen). Ze is erg goed in het mixen van fantasie met historische tijdsperioden en het aangaan van oudere, vaste romantische relaties. Dus geen verliefde jongeren, maar mensen die al heel wat jaren samen zijn. En dan zet Kowal die relatie onder zo veel druk dat je ervan moet janken. Perfect studiemateriaal voor Stardark!

Tweede helft van 2021

Schrijven schrijven schrijven schrijven schrijven... Dat deed ik in Scrivener. Ik ben helemaal weg van dat programma. Je kunt een deadline en een doel voor het aantal woorden instellen, zodat het programma je voortgang bijhoudt. Het vertelt je hoeveel je elke dag moet schrijven en toont een voortgangsbalk bovenaan je scherm. en het geeft zoveel voldoening om dat ding te zien groeien! Het heeft echt veel geholpen.

Dit is een screenshot van het uiteindelijke aantal woorden: 104.779. De eerste versie was echter een stuk magerder! Ik denk dat het 80.000 woorden bevatte? De roman werd zwaarder in latere herzieningen.

januari 2022

Eerste versie klaar! Wat verre van leesbaar was. Het algehele plot was er, maar ik moest details toevoegen en nogal wat dingen veranderen. Ik heb bijvoorbeeld een paar flashback-hoofdstukken toegevoegd. En tegen het einde van de eerste versie (ik schrijf chronologisch) besefte ik dat mijn antagonist nergens op sloeg. Hij was zowel de aardigste persoon als de grootste klootzak in het boek. Dat is stom, dus werd hij opgesplitst in twee personages. Wat natuurlijk betekende dat eerdere hoofdstukken ook moesten veranderen. De tweede versie loste deze grote fouten op.

Maart 2022

Waar de tweede versie grote fouten elimineerde, maakte de derde korte metten met de kleinere. Ook al zat deze versie nog vol met spel-/grammaticafouten, hij was leesbaar. Tijd dus om externe hulp in te roepen! Ik heb een geweldige vriendin die op de een of andere manier gek genoeg is om mijn werk te lezen. Ik heb haar feedback verwerkt in de vierde versie, en heb toen ook meteen de opvallendste grammaticafouten verwijderd.

April 2022

Laatste maand voor de deadline! Hier vroeg ik mijn vriend om hulp. Hij heeft al vaker voor me proefgelezen, dus ik wist dat hij veel meer gefocust is op individuele zinnen dan op hele verhaallijnen. Dus hielp hij me met het finetunen van versie #5. Ik liet mijn computer deze versie ook hardop voorlezen. Dat is een goede manier om te controleren of je geen woorden hebt overgeslagen (ik doe dit vaak) en of je zinnen wel soepel lopen. Als zelfs een robotachtige computerstem je woorden enigzins oke kan laten klinken, dan zal het bij een levende lezer ook wel goed komen.

30 april 2022

De dag voor de deadline! En het moment dat ik de documenten inleverde. Ja, documenten, meervoud. De juryleden wilden niet alleen een manuscript, ze hadden ook een lijst met personages en een synopsis nodig... Wat moeilijker te schrijven was dan het manuscript zelf. Het deed me beseffen hoe gek mijn verhaal wel niet was. Voor het eerst sinds ik aan het project begon, had ik meer twijfels dan plezier... Maar met minder dan een dag te gaan voor de deadline, kon ik daar weinig aan doen. Ik hield mezelf voor dat er een markt was van minstens drie mensen voor dit manuscript: mijn proeflezers en ik. En ik hou van het verhaal, dus het feit dat twee andere mensen het ook leuk vinden, was al een bonus.

26 november 2022

De dag dat de winnaar van de wedstrijd bekend werd gemaakt! En dat gebeurde op een chique plek in Rijswijk, Nederland. De dag was gevuld met workshops. Heel leuk, en een beetje stressvol toen het aftellen begon, van de laagste geeindigde inzending naar de hoogste. Je gaat van 'jey, ik ben niet gediskwalificeerd!' tot 'woehoe, ik heb de longlist gehaald!' naar 'OMG ik heb de shortlist gehaald!!!' naar 'OH MY FRIGGERDY FRYINGPAN IK ZIT IN DE TOP DRIE?!!?!'. En vervolgens werkten mijn hersenen niet meer toen ik als winnaar werd aangekondigd. Ik kan nog steeds niet geloven dat het is gebeurd, maar ik heb een super mooi beeldje en een fraai document dat toch het tegendeel zegt. Zo tof!

Natuurlijk is het manuscript dat ik heb ingeleverd nog niet klaar voor publicatie. Het heeft een professionele redacteur nodig (of twee...), een omslag, een flaptekst, etc, etc... Maar dat is iets voor een andere blogpost.